Het Bangladesh akkoord; Wat is het en heeft het geholpen?

Vijf jaar geleden stortte de Rana Plaza in, een kledingfabriek in Dhaka, de hoofdstad van Bangladesh. Bij de ramp kwamen meer dan 1.100 mensen om het leven. Een verschrikkelijke tragedie die overal ter wereld voorpagina’s van kranten haalde. Een ding was duidelijk, er moest snel verandering en verbetering komen. Het Accord of Fire and Building Safety in Bangladesh werd in Europa in het leven geroepen dat door 220 merken werd ondertekend. Merken in Noord-Amerika begonnen een alliantie, de Alliance for Bangladesh Worker Safety. Er werden strenge afspraken gemaakt en controles uitgevoerd. Nu is het vijf jaar later, het Akkoord is afgelopen en zijn opvolger is al in gang, maar wat heeft het Akkoord nu precies bereikt?

Wat is het Bangladesh Akkoord precies?

Het Accord of Fire and Building Safety in Bangladesh is een akkoord dat op 15 mei 2013 in het leven is geroepen om merken te helpen om samen stappen te maken naar een veiligere werkplek. Het akkoord bestaat uit de volgende componenten:

1. Het akkoord was een overeenkomst tussen merken en vakbonden om te garanderen dat binnen vijf jaar er een veilige werkomgeving is voor de kledingarbeiders in Bangladesh. Dit akkoord gold dus voor vijf jaar en was juridisch bindend.
2. Er was een onafhankelijk inspectie programma dat werd gesteund door de merken en waarbij de arbeiders en de vakbonden betrokken waren.
3. De inspectie rapporten en verbeteringsplannen moesten allemaal openbaar zijn.
4. De merken moesten geld beschikbaar stellen voor de fabrieken om hun gebouwen te verbouwen en veiliger te maken.
5. Alle fabrieken moesten een democratisch gekozen gezondheids- en veiligheidsraad hebben om de gezondheids- en veiligheidsrisico’s aan te kaarten.
6. Arbeiders moesten worden getraind in hoe het klachten mechanisme in zijn werk gaat en in hoe ze onveilig werk moesten weigeren.

 

Wat hebben het Akkoord en de Alliantie bereikt?

Er is flinke vooruitgang geboekt op gebied van veiligheid. Tussen 2006 en 2009 waren er 213 vuur uitbraken, waarbij 414 mensen om het leven kwamen. Sinds 2013 zijn er nog maar 40 mensen overleden door veiligheidsproblemen in de fabrieken. Dit is natuurlijk nog steeds te veel, maar het is wel een flinke verbetering. De reden van deze verbetering is omdat alle fabrieken waar merken aangesloten bij het Akkoord of de Alliantie bij produceerden geïnspecteerd moesten worden. Na inspectie kregen ze een lijst van problemen die gevonden waren en verbeteringen die doorgevoerd moesten worden. Als de fabrieken niet mee werkten aan de verbetering van hun gebouwen dan mochten ze niet meer met de merken samenwerken.

84% van alle problemen die in de fabrieken van het Akkoord speelden zijn aangepakt en 90% van de problemen in de fabrieken van de Alliantie. Door het akkoord werden 96 fabrieken gesloten van de ongeveer 800 leveranciers en door de Alliantie werden er nog eens 168 fabrieken gesloten van een totaal van ongeveer 2.000. Miljoenen arbeiders zijn getraind in veiligheidsprocedures en in vele fabrieken zijn veiligheidscomités gevormd.

Wat lossen het Akkoord en de Alliantie niet op?

Helaas lost het Akkoord en de Alliantie niet alles op. De arbeiders krijgen bijvoorbeeld nog steeds geen leefbaar loon. Na de schok van Rana Plaza heeft de overheid wel het minimum loon met 77% verhoogt naar $65 per maand. Helaas is deze sinds 2014 niet meer omhoog gegaan. Daarnaast blijven merken de druk opvoeren voor fabrieken om sneller en goedkoper te produceren. Met de inflatie en de druk van de merken zijn de arbeiders er op het gebied van loon zelfs op achteruit gegaan sinds 2014.

Het 2018 transitie akkoord

Het eerste Bangladesh Akkoord is 1 juni aan zijn eind gekomen. Een nieuw akkoord, het Transitie Akkoord, heeft deze opgevolgd. Dit akkoord geldt voor drie jaar en kan verlengd worden naar vier jaar. Het verschil met het vorige akkoord is dat bij dit akkoord alle fabrieken gelijk worden behandeld, niet met een trap systeem als bij het vorige akkoord. Daarnaast is bij dit akkoord de nadruk op vrijheid van vakbondsvorming. Dit wordt binnenkort heel belangrijk want Bangladesh moet volgens de wet het minimumloon weer aanpassen (omdat vijf jaar voorbij is sinds de laatste keer). Hier kunnen vakbonden flink op onderhandelen. Tenslotte is het bij dit akkoord ook mogelijk voor merken om hun subcontractoren toe te voegen aan de lijst van fabrieken die geïnspecteerd moeten worden.

Kortom, het Bangladesh Akkoord heeft tot enorm veel verbetering geleid. Het is fantastisch om te zien dat veel merken, helaas niet allemaal, het hebben ondertekend en zich inzetten voor verbetering. Hopelijk worden dezelfde soort akkoorden ook gesloten in andere landen. Een leefbaar loon laat nog even op zich wachten. We moeten dus allemaal druk op de merken blijven zetten om ze te dwingen de werkomstandigheden te verbeteren. Tot die tijd houden wij het nog even bij Fair Trade kleding ;).

Project Cece is een verzamelwebsite voor eerlijke en duurzame kleding. Door de leukste merken en winkels op één website te verzamelen maken we het makkelijker om duurzame mode te vinden. Neem eens een kijkje in onze shopsectie!

Bronnen:

Business Human Rights
Schone Kleren Campagne
Devex

---