Kinderarbeid in de modeindustrie: Gebeurt het nog steeds?

Dat katoenen T-shirt dat je voor €2 kunt kopen bij een fast fashion merk? Vrij waarschijnlijk dat daar kinderarbeid bij betrokken is.

We zouden allemaal graag willen geloven dat kinderarbeid in de mode-industrie iets uit het verleden is. Helaas is dat niet het geval. Sterker nog, het aantal neemt zelfs toe! In deze blog zoomen we daarom in op hoe het er nu, in 2023, voor staat.

Wat is “kinderarbeid” in de mode industrie?

Kinderarbeid verwijst naar de uitbuiting van kinderen voor werk dat:

• hen hun kindertijd ontneemt
• mentaal en/of fysiek schadelijk is
• het bijwonen van school verstoort

Het gaat dus niet om kinderen die af en toe helpen met kleine taakjes in het bedrijf van hun ouders of wel eens een klusje moeten doen in huis.

Kinderarbeid in de kledingindustrie kan in elke stap in de productieketen voorkomen; bij het oogsten, het spinnen van garen of het naaien van de daadwerkelijke kledingstukken.

Vooral bij katoen is het risico op kinderarbeid groot, omdat 71% van alle kinderarbeid in de landbouw gebeurt.

Maar gebeurt kinderarbeid in de mode nog steeds?

Photo credit: Adam Cohn

Ja, kinderarbeid in de mode is nog steeds een probleem. Ondanks dat het bij wet verboden is in de meeste landen, blijft het op grote schaal voorkomen.

Sterker nog, het aantal kinderen in kinderarbeid steeg in 4 jaar met 8,4 miljoen kinderen. Naar schatting werken er in totaal zo'n 250 miljoen kinderen in de kledingindustrie. 

De groei is onder andere het gevolg van de COVID-19-pandemie, waardoor scholen moesten sluiten en economische uitdagingen voor veel mensen toenam.

Waarom is er kinderarbeid in de kledingindustrie?

De kledingindustrie is een enorme industrie en is de afgelopen jaren enorm gegroeid. Was het vroeger normaal om 2 collecties per jaar te lanceren, liggen er tegenwoordig elke dag wel nieuwe producten in de online schappen van (ultra) fast fashion ketens. De snelheid waarmee enorme aantallen kleding geproduceerd moet worden, is daardoor enorm toegenomen. In sommige gevallen zit er nu nog maar een week tussen het moment dat een design wordt gemaakt en dat het item in de schappen ligt!

Die snelheid zorgt er voor dat veel producenten werk uitbesteden aan derde partijen om zo toch op tijd enorme aantallen te kunnen produceren. De mode-industrie is daardoor lastig te traceren; merken geven wel aan met wie zij contracten hebben en kunnen zich bij die partij hard maken dat ze die regelmatig controleren en dat er goede arbeidsomstandigheden zijn, maar bij al die sub-contracten nemen ze geen verantwoordelijkheid, zien ze niet als hun probleem of hebben ze zelfs helemaal geen idee van wie dat nou zijn. Tegelijkertijd kunnen ze zelf ook wel berekenen dat de aantallen die zij van producenten vragen voor de prijzen die zij bieden écht niet onder normale omstandigheden en/of door die ene partij gemaakt kunnen worden. Fast fashion merken houden zich hier dus graag van de domme.

Er zijn een aantal andere redenen waarom kinderarbeid in de mode-industrie nog steeds een veelvoorkomend probleem is:

• Outsourcing en gebrek aan transparantie; het is in de mode-industrie vaak lastig te achterhalen waar en door wie er precies aan een product gewerkt is.
• Gebrek aan sociale zekerheden: als volwassenen het gezin niet kunnen onderhouden met hun eigen inkomsten, dan kun je nog zo benadrukken dat scholing belangrijk is en kans biedt op een betere toekomst, maar als het gezin er nu enorm op vooruit kan gaan (in ieder geval in het voorzien van de basisbehoeften) door kinderen te laten helpen op het land of zelfs een baan te vinden dan is het extreem lastig nog te kiezen voor scholing.
• Voorkeur van werkgevers: naast dat kinderen vaak makkelijker beïnvloedbaar zijn, zijn kleine kinderhandjes in sommige gevallen beter in de taak dan volwassenen. Zo kunnen werkgevers voorkeur hebben voor kinderen bij het plukken van katoen omdat hun kleinere vingers minder schade aan de gewassen veroorzaken.

Wat je als bewuste consument kunt doen tegen kinderarbeid in de mode-industrie

Kinderarbeid is een gevolg van scheve arbeidsverhoudingen, het afschuiven van verantwoordelijkheid en gebrek aan sociale zekerheid. Het is daarom als consument lastig om hier iets tegen te doen. Wat kleine stappen zijn die je kunt nemen?

• Informeer jezelf en deel je kennis. Misschien wist je voor het lezen van deze blog niet dat veel kinderarbeid in de kledingindustrie een groot (zelfs toenemend) probleem is. Ervan op de hoogte zijn is al een geweldige eerste stap!
• Als je kunt, overweeg dan om te doneren aan organisaties die actief werken aan het aanpakken van kinderarbeid, zoals Anti-Slavery International of Freedom United.
• Onthoud: als een kledingstuk zo goedkoop is dat het te mooi lijkt om waar te zijn, heeft iemand eerder in de keten daar een hoge prijs voor betaald.
• Steun eerlijke en transparante modemerken, vooral goed om te kijken naar merken die werken met partijen als Fair Trade International, Better Cotton Initiative of Fair Wear Association. Op Project Cece kun je hierop filteren om het assortiment kleding van honderden fairtrade modemerken te bekijken!

Over het algemeen geloven we dat het laten horen van je stem en het stemmen met je portemonnee enkele van de beste dingen zijn die we kunnen doen om kinderarbeid in de mode-industrie (en daarbuiten) te bestrijden.